مناطق زیست محیطی *سراب ها و تالاب های استان کرمانشاه

گرداورنده: فرناز عزیزی مجد   

سرابهای استان کرمانشاه

 سراب نیلوفر                                                               

این سراب در 14 کیلومتری شمال غربی شهر کرمانشاه در ابتدای منطقه سنجابی و در دامنه کوه کماجار واقع شده است . این سراب به صورت استخر وسیعی است که مملو از گل های نیلوفر است که غنچه ها و برگ های آن سر از آب برآورده و سطح وسیعی از سراب را می پوشاند . این سراب ظزفیت بهره دهی آب فراوان دارد و برای پرورش ماهی نیز مناسب است . در سال های اخیر جهت رفاه بازدیدکنندگان در اطراف این سراب تأسیسات و پارکی احداث شده است

سراب بیستون

این سراب در 30 کیلومتری شمال شرقی شهر کرمانشاه و در دامنه کوه بیستون واقع شده است . در این منطقه انواع موجودات آبزی و نیز گیاه دم میمونی دیده میشود.این سراب مزارع بیستون و بلوردی را مشروب می کند 

سراب دربند صحنه

این سراب در شمال شهر صحنه و در محلی به نام دربند واقع شده است که مزارع صحنه را آبیاری می کند . در کنار این سراب آبشاری زیبا وجود دارد که آب آن با فشار زیاد از شکاف کوهی بیرون می ریزد . این آبشار در فصل بهار از مکان های دیدنی و زیبای صحنه محسوب می شود

سراب سنقر

سراب سنقر در 5 کیلومتری جاده سنقر به کرمانشاه و در مجاور روستای تازه آباد واقع شده است . آب آن از زیر کوه سراب به سرعت و با فشار به صورت فواره بیرون می ریزد . آب این سراب در زمستان ها گرم و در تابستان ها سرد است . این سراب دارای آب گوارایی است که آب آشامیدنی روستاهای اطراف را تأمین می کند و سپس به رودخانه قره‌سو می ریزد  

سراب روانسر

این سراب زیبا در داخل شهر روانسر واقع شده است که سرچشمه رودخانه قره‌سو می‌باشد . وجود این سراب و داشتن آثار تاریخی کنار آن همچنین سرسبزی و با طراوت بودن آن موجب شده که این محل یکی از نقاط تفریحی شهر روانسر محسوب شود در استان کرمانشاه حدود 550 سراب و چشمه بزرگ و کوچک وجود دارد که هر ساله به طور متوسط 827 میلیون متر مکعب آبدهی دارند

سراب هرسین

در داخل شهر هرسین و در دامنه کوه شیرز سراب بسیار زیبایی وجود دارد که اراضی کشاورزی هرسین را مشروب می کند . سراسر این سراب پوشیده از درختان جنگلی است . عناصر طبیعی چون چشمه ، کوهستان ، فضای سبز و آثار تاریخی ، زیبایی مضاعفی به طبیعت بکر آن داده است  

منطقه ریجاب وبانزرده

یکی از مناطق زیبای استان کرمانشاه منطقه ریجاب و بان زرده است که در یک صد و بیست کیلومتری شمال غربی شهرستان کرمانشاه قرار دارد. اطراف این منطقه به وسیله کوه های سر به فلک کشیده «دالاهو» محصور شده است. این کوه ها دارای قللی برف گیر است و دامنه های آن از جنگ پوشیده شده است.

رودخانه زیبای «سراب ریجاب» - سرچشمه رودخانه الوند – در این منطقه جریان دارد. دره های این منطقه به وسیله درختان انجیر و گردو پوشیده شده است. وجود آثار تاریخی مانند قلعه یزدگرد و زیارت گاه های بابا یادگار و ابودجانه بر زیبایی های این منطقه افزوده است. 

تالاب هشیلان

تالاب هشیلان در بیست و شش کیلومتری شمال غرب کرمانشاه در دهستان «الهیار خانی» و در دامه کوه های «خورین» و «ویس» قرار دارد. این تالاب با مساحت تقریبی چهارصد و پنجاه هکتار، یکی از بوم سازگان های زیبای غرب کشور است. تالاب هشیان در تشکیلات آبرفتی یک ناودیس تشکیل شده است. آب تالاب در بالا دست به صورت سراب و چشمه های جوشان و در گستره تالاب به صورت کانال های بزرگ و کوچک پخش شده است. آب این زیست بوم در شمال تالاب تأمین می شود. سراب «سبز علی» به عنوان مهم ترینی و پر آب ترین منبع تامین کننده آب این تالاب است.

در این تالاب حدود یک صد و ده جزیره بزرگ و کوچک با مساحت تقریبی یک صد متر مربع تا یک هکتار وجود دارد و حدود سه درصد مساحت تالاب را تشکیل می دهند. در این جزایر به تناسب شرایط خاص، گونه های گیاهی و جانوری شکل گرفته است.

پوشش گیاهی سطح تالاب علفی است و بعضاً به صورت گیاهان آبزی در داخل آب و غیر آبزی در جزایر مستقر شده است. پوشش گیاهی این تالاب شامل گونه های بید به صورت پراکنده و بسیار اندک و گونه های علفی چون سیم واش، نیلوفر آبی، عدسک آبی، بزواش و ... است.

در داخل و حاشیه تالاب علاوه بر راسته جوندگان از خانواده موش ها، پستاندارانی چون گر، روباه، خرگوش، شغال و گربه وحشی نیز زندگی می کنند. ارتفاعات خورین واقع در شمال و شمال غرب تالاب، زیستگاه مناسبی جهت بز وحشی است. «تشی» نیز از جانوران دیگری است که در این ارتفاعات مشاهده می شود. همچنین تعداد زیادی مار و لاک پشت نیز در این تالاب وجود دارند.

بر اساس بررسی های به عمل آمده، هر ساله با شروع باران های پاییزی و سرد شدن هوا، پرندگان زیادی از شمال دریای مازندران به این زیست بوم می آیند و در صورت مساعد بودن شرایط و اعتدال هوا، بیشتر این پرندگان زمستان را در این تالاب می گذارنند. اردک سرسبز، خوتکا، اردک ارده ای، گیلار، خوتکای پر سفید نوک پهن، کشیم کوچک، کشیم گردن سرخ، غار خاکستری، چنگر معمولی، چنگر نوک سرخ، کاکایی نوک سبز و بعضی سال ها نیز به طور اتفاقی فلامینگو، پلیکان و قو، بوتیمار، بوتیمار کوچک، یلوه و .. از جمله پرندگانی هستند که در این زیستگاه دیده می شوند.

از گونه های عمده ماهیان تالاب نیز می توان به عروس ماهی، سیاه ماهی، سفید کولی، زردک و سس ماهی اشاره کرد. 

منبع: سازمان میراث فرهنگی استان کرمانشاه